This is an old revision of the document!

Breedeln=Sprotten Svarthandel mit Breedeln, Weern fröhere Johrn mit de Waadfischerie grode Fänge makt, un de Fischmarkt weer überfüllt, so dat man keen Fisch mehr affnehm de, So waar vun de Waaderensvörstand een Beschluß bekannt geb'n dat de Tögg irstmaal stahn deen, dat bedudünn so veel, dat keen Waad mehr op Fang fahr, un keen Fisch mehr anland woor, beed de Marktlaag, sick weer beedert harr. Veelmols wer ok bloß aff mak, dat de enkelte Waad 4-5 Töver Fisch an'd Markt bring'n kunn, z. B een kg: 1 Töver (Zuber) 150 ℔ an Sprotten weern dat 60 Wall (1 Wall 80 Stück) 1 Wall wogg in Schmitt 2 1/2 pfund. All dat Fischwark, wat över de fast gesette Begrenzung in de Waad wer, muß in de Fieheit sett warrn, wenn de Fang nie grod, waar dat Fischwark dörch de Kieln, un Pinn in de Frieheit hohlt, wenn een grödere Fang in de Waad, mußte de Festen löst warn, dormit de Böö uteenanner keem, de Kehlsteen mit een Läng'n vun jede Arm (Flügel) över Bord sett, denn word Fischwark vun de Pinn un Kieln ut den Haam rut kört. De Vörstandbeschluß müß jede Waadbesitzer in hohl'n, wie dat over so iss, de dat ümmer swarte Schaap, geb'n, un sun Spart Schaap iss ok bie dütt Vertell'n, Mit er Waad weern se alleen, op er Togg an de Steenwall, all de anner Waaden weern lang Eekholt un op de Süd wähn, wo se nu ganz alleen ween, un ok noch een heel goden Fang an Sprotten in de Waad harrn, wer doch een Sünd, harr de Boss vun de Waad segg, uns Fang wer in Frieheit to setten, wer weed wenn wie maal een weer krieg, hee wull over ok nie ut de Reeg danzen, un de fast gesette Regel inhohl'n, so nehm se 6 Quäst vun de Sprotten över in een Tövermoll, dat anner Fischwark hohlten se beed in de Kieln rinn, dat weer denn so naa er bereeken bie 1½ Böö vull, so deen se de Kieln an de Haam affbinn, deen een Lien mit Boje opsetten, un een 3-4 Fad'n lange Lien mit de Kehlsteen an, de Kraam to versenken, de Haam harrn se eenfach affsneen, wo se de Kieln affbunn, hiermit harrn se sick over een Barg Arbeit upbört Er Position wo se er Kraam versenk harrn wer dicht bie de Steenwall 6 Tonn wähn, so harrn een faste Anhohlt, ümm er Kraam in düstern, wer to finn. As dat Speelwark to een, holn se er Ankern, up, setten de Segels un deen mit een flaue, Nordwest to Huus segeln, dat Bestick slang'n se ünnerweggs aff, De Boss de sien Lüüd ümmer wer in Predigen dat se keen Wort dorvon segg'n sull'n, den mit Verräters wull hee nichts to doon hemm. deshalb de hee jümmerssegg'n hohl ju Mul Hee sölbst nehm, as se an Land weern de Verbindung mit een Grodfischhändler vun Utwärts op, dat Geschäft mud jo klieks klapp hemm, den hee bestell sien Lüüd des Obends ½7 an de Brügg to wähn. Obends mußten se sick mit er beiden Böö liesen ut de Haab'n rut slickern, dat darf nämlie keen hörn, noch sehn, so deen se naa er Tog Steenwall 7 segeln, wo er Fischwark versenk wer, un se harrn Glück, dat se er Kraam glieks finn deen, alln's wer klaar gahn, Quast vör Quast nehm se dat Fischwark över, as dat letzte Fischwark in de Böö, segelten se enkelt naa de Sandkroog to, as se mit beide Böö dor weern, waar een paarmol mit een Latern dat affgemakte Teeken geb'n, denn keem dat Fohrwark, wat dor op se lurt, so wied as göng'n naa'd Wader naa de Böö to, so wor denn ok glieks mit dat Löschen anfung'n, de Ars Kisten de dat Fohrwark mitbrögg worn. een, naa de anner vull maak, de Fang wat se affleverten, waar naa de Kisten un Inhalt optellt, un affschätz, so dat keen dorbie to Kort keem, dat Geld vör de Fang wor bie de affgedeckte Latern glieks baar betaal, Ick heevt mie bloß wunnert, segg mien Macker, de düsse Smugelie mit erleev harr, dat alln's so glatt fungschoneert un klaar gahn de, sien Meenung wer dat dütt Geschäft nie dat eerste maal vör sick göng'n, De Fischerböö kunn fröher bie de Sandkroog heel neeg an'd Land kaam, dat hätt dor ümmer deep ranngahn, in de Johrn 1929-30 sünd ünner de Sandkroog, de Frachtschepp dor mit Muursteen, vun de Marienthaler un Windebyer Tegelien belaaden worn, de all naa Kopenhagen hinn keem, denn dor wer dörch Füer 1/3 vun de Stadt affbrennt, de Schepp de düsse Fracht naa Kopenhagen brögten stammten meistens ut Eckernför, se weern Zwangsverpflicht vun de dänsche Regerung, düsse Fahrten to maken, op de Trüggreis, wer se erlaubt friee Frachten mit to nehm, de Zwangspflicht so wer ok vör de Frachtschepp vun Kappeln, Flensburg, Eekensund, Sonerburg un Apenrad mit fört de mußten, vun all de verschiedenen Tegelien, Muersteen un Dackpann naa Kopenplagen bring'n, (De Transport von Tegelsteen naa Kopenhag'n heff ick, aß sun lütt Bemerkung erwähnt.). Bie de Swarthandel mit Sprotten, iss ok vörkaam, dat dor mal een bie överrascht wer, wenn een un anner Waad mal to een anner Tied op Fang fahrt, un langut segelt wer naa sien Fangplatz to, un de Smuglers wüssen dor nichts funn aff un harrn sorglos mit er Latern rümarbeit bied övernehm, vun er versenkte Fang, wenn se denn markten dat de Luft nie ganz rein wer, so keem dat Komando, puß ut een Oog to veel. De mie düsse Geschicht vertellt hätt wer noch niemaal 18 Johr old wähn, aß hee to utheelb op de Waad mit weer un grod de Tour dat Erlebniss gescheen iss, So iss dütt vertell'n een waar Geschicht, de 1899 gescheen iß, un naa sien Vertell'n un Meenung, mud düsse Smuglerie vun de Bass öfter geschehn sien, weil allens so perfekt klappen, dee, Fr. Daniel